۱۳۸۷ مهر ۲, سه‌شنبه

استاندارد بین المللی ایزو22000 (قسمت چهارم)

8 –، صحه گذاری، تصدیق و بهبود سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
8-1- کلیات
تیم ایمنی مواد غذایی باید نیاز به اقدامات کنترلی و یا مجموعه ای از اقدامات کنترلی صحه گذاری شده و تصدیق و بهبود سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را برنامه ریزی و اجرا نماید .
8-2- صحه گذاری مجموعه اقدامات کنترلی
قبل از استقرار اقدامات کنترلی که در برنامه های پیش نیازی عملیاتی و طرح HACCP وجود دارند و بعد از هرگونه تغییر در آنها ( بند8-5-2 ) ، سازمان باید صحه گذاری ( 3-15 ) نماید که :
الف ) اقدامات کنترلی انتخاب شده ، توانائی دسترسی به کنترل مخاطرات ایمنی مواد غذایی برای منظوری که طراحی شده اند را دارد .
ب ) مجموع اقدامات کنترلی اثر بخشی و توانمندی لازم برای اطمینان دهی از کنترل مخاطرات شناسایی شده و دستیابی به سطوح قابل قبول در محصول نهایی را دارد .
اگر نتایج صحه گذاری نشان دهنده عدم تائید یک یا هر دو مورد از عوامل بالا باشد ، اقدام کنترلی و یا مجموعه آنها باید اصلاح و ارزیابی مجدد شود (7-4-4 ) .
اصلاحات ممکن است شامل تغییراتی در اقدامات کنترلی (مانند: پارامترهای فرایند، سختگیریها ، شدت و یا ترکیبی از آنها) و یا تغییرات در مواد اولیه، تکنولوژی تولید ، مشخصات محصول نهایی ، روشهای توزیع و یا موارد مصرف محصول نهایی باشد .
8-3- کنترل پایش و اندازه گیری
سازمان باید شواهدی که نشان دهنده کفایت روشهای پایش و اندازه گیری خاص و تجهیزات برای اطمینان از کارایی روشهای اجرایی اندازه گیری و پایش باشند را ارایه دهد.
در صورت نیاز ، برای اطمینان از صحت نتایج ، تجهیزات اندازه گیری و روشهای بکارگرفته شده باید :
الف ) در فواصل زمانی مشخص یا قبل از استفاده مطابق با استانداردهای اندازه گیری که برگرفته از استاندارهای ملی یا بین المللی می باشند ، کالیبره یا تصدیق شوند ، درشرایطی که چنین استانداردهایی موجود نباشد مبنای کالیبره کردن یا تصدیق باید ثبت گردند،
ب ) باید در صورت نیاز ، تنظیم شده یا مورد تنظیم مجدد قرار بگیرند،
ج ) باید شناسایی گردند تا امکان تعیین وضعیت کالیبراسیون آنها باشد،
د ) باید از تنظیم هایی که نتایج اندازه گیری را نامعتبر میسازد محافظت شود، و
ه ) باید از آسیب و خرابی محافظت شود .
سوابق نتایچ کالیبراسیون و تصدیق باید نگهداری شود .
بعلاوه در مواقعی که مشخص شد تجهیزات بکار رفته انطباق با نیازمندیها را ندارند، سازمان باید اعتبار نتایج اندازه گیریهای قبلی را ارزیابی نماید . اگر تجهیزات اندازه گیری عدم انطباق دارد ، سازمان باید اقدامات لازم و مناسب را روی تجهیزات و محصول اثر پذیرفته انجام دهد . سوابق اینچنین ارزیابی هایی و نتایج اقدامات باید حفظ شوند .
درصورت بکارگیری کامپیوتر در اجرای سیستم پایش و اندازه گیری ، توانایی نرم افزار کامپیوتری برای برآورده سازی کاربری مورد نظر باید تائید شود. اینکار باید قبل از اولین استفاده انجام شده و در صورت نیاز تایید مجدد گردد.
8-4- تصدیق سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
8-4-1- ممیزی داخلی
سازمان باید ممیزی های داخلی را در فواصل زمانی مشخص برنامه ریزی شده، به اجرا گذارد تا تعیین نماید سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی :
الف ) منطبق با ترتیبات برنامه ریزی شده جهت تامین نیازمندیهای این استاندارد بین المللی و سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی توسط سازمان استقرار یافته ، و
ب ) بطور اثربخشی اجرا شده و بروز میباشد .
یک برنامه ممیزی باید با در نظر گرفتن اهمیت فرآیندها و نواحی که میخواهند ممیزی شوند و همچنین با توجه به نتایج ممیزی قبلی طراحی گردد ( بند 8-5-2 و 5-8-2 ) . معیارهای ممیزی ، دامنه ، فواصل زمانی و روشها باید تعریف شده باشند . انتخاب ممیزان و هدایت ممیزی باید بیطرفی و استقلال فرآیند ممیزی را تضمین نماید. ممیزان باید کارهای خودشان را ممیزی نکنند.
مسئولیتها و الزامات لازم برای برنامه ریزی و انجام ممیزیها و همچنین گزارش نتایج و نگهداری مستندات باید در یک روش اجرایی مستند، تعریف شده باشد.
مدیر مسئول قسمتی که تحت ممیزی می باشد باید مطمئن باشد که اقدامات بدون تاخیر بی مورد انجام می شوند تا عدم انطباقات شناسائی شده و علل آنها را حذف نماید . فعالیتهای پیگیرانه باید شامل تصدیق اقدامات انجام گرفته و گزارش نتایج تصدیق باشد .
8-4-2- ارزیابی نتایج تصدیق تکی
نتایج تکی هر تصدیق برنامه ریزی شده ( 7-8 ) باید به طور سیستماتیک توسط تیم ایمنی غذا ،ارزیابی شود .
در صورتیکه تصدیق نشاندهنده تطابق با ترتیبات برنامه ریزی شده نباشد ، سازمان باید اقدامات لازمه برای دستیابی به انطباق مورد نیاز را انجام دهد . این اقدامات باید شامل ولی نه محدود به بررسی موارد ذیل باشد :
الف ) روشهای اجرایی موجود و کانالهای ارتباطی ( بند 5-6 و 7-7 )
ب ) نتیجه تجزیه و تحلیل مخاطرات ( بند 7-4 ) ، برنامه های پیش نیازی عملیاتی استقرار یافته ( بند 7-5 ) و طرح HACCP ( بند 7-6-1 )
ج ) برنامه های پیش نیازی ( بند 7-2 ) ، و
د ) اثر بخش بودن مدیریت منابع انسانی و فعالیتهای آموزشی ( بند 6-2 ).
8-4-3- تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از اقدامات تصدیقی
تیم ایمنی مواد غذایی باید نتایج اقدامات تصدیقی که شامل نتایج ممیزی های داخلی (بند8-4-1) و خارجی نیز میشود را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد . تجزیه و تحلیل ها باید به منظوری اجرا شوند که :
الف ) عملکرد کلی سیستم را مطابق برنامه های از پیش تعیین شده ونیازمندیهای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی که توسط سازمان بکار گرفته شده است را تائید نماید ،
ب ) نیازمندیها و موارد مرتبط با بهنگام سازی و بهبود سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را شناسایی نماید ،
ج ) روندهایی که وقوع بیشتر محصولات بالقوه ناسالم را مشخص می کند، شناسایی نماید ،
د ) اطلاعات لازم برای برنامه ریزی ممیزی داخلی با در نظر گرفتن وضعیت و اهمیت بخشهایی که باید ممیزی شوند را فراهم نماید ، و
ه ) شواهدی مبنی بر موثر واقع شدن اصلاحات و اقدامات اصلاحی را فراهم نمایند .
نتایج تجزیه و تحلیل ها و نتایج فعالیتها باید ثبت و بصورت مناسب به مدیریت ارشد گزارش تا به عنوان ورودی بازنگری مدیریت ( بند 5-8-2 )مورداستفاده قرار گیرد . همچنین باید به عنوان ورودی برای به روزآوری سیستم مدیریت ایمنی مود غذایی بکار گرفته شود( بند 8-5-2 ).
8-5- بهبود
8-5-1- بهبود مستمر
مدیریت ارشد باید مطمئن باشد که سازمان بهبود مستمر اثربخشی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی خود را با استفاده از ارتباطات متقابل ( بند 5-6 )، بازنگری مدیریت ( بند 5-8 ) ، ممیزی داخلی ( بند 8-4-1 ) ، ارزیابی نتایج تصدیق تکی ( بند 8-4-2 ) ، تجزیه و تحلیل نتایج اقدامات تصدیقی ( بند 8-4-3 ) ، صحه گذاری مجموعه اقدامات کنترلی ( بند 8-2 ) ، اقدامات اصلاحی ( بند 7-10-2 ) و به روزآوری سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی ( بند 8-5-2 )انجام میدهد .
یاد آوری : ایزو 9001 بهبود مستمر اثر بخشی سیستم های مدیریت کیفیت را نشان می دهد . ایزو 9004 راهنمایی هایی را در مورد بهبود مستمر اثر بخشی و کارائی سیستم های مدیریت کیفیت بیش از آنچه در ISO9001 آمده را ارایه می دهد.
8-5-2- به روزآوری سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
مدیریت ارشد باید اطمینان یابد که سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی بطور دائمی به روز میشود.
به منظور دسترسی به این ، تیم ایمنی مواد غذایی باید طی دوره های زمانی برنامه ریزی شده سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را ارزیابی نماید . پس از آن تیم باید ضرورت بازنگری تجزیه و تحلیل مخاطره ( 7-4 ) ،برنامه های پیش نیازی عملیاتی استقرار یافته ( 7-5 ) و طرحHACCP ( 7-6-1) را در نظر بگیرد.
فعالیتهای ارزیابی و بهنگام سازی باید بر اساس موارد ذیل باشد :
الف ) ورودی های ناشی از ارتباطات داخلی و خارجی سازمان همانطوریکه در بند 5-6 گفته شده است،
ب ) ورودی های ناشی از سایر اطلاعات که در برگیرنده تناسب ، کفایت و اثر بخشی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی می باشد .
ج ) خروجی حاصل از تجزیه و تحلیل نتایج اقدامات تصدیقی ( بند 8-4-3 ) ، و
د ) خروجی حاصل از بازنگری مدیریت ( بند5-8-3 ).
فعالیتهای به روزآوری سیستم باید ثبت و بصورت مناسب گزارش گردد تا به عنوان ورودی بازنگری مدیریت باشد ( بند 5- 8-2 ).

هیچ نظری موجود نیست: