1- سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
4-1- الزامات عمومی
سازمان باید یک سیستم موثر مدیریت ایمنی مواد غذایی را مطابق با الزامات این استاندارد بین المللی، برقرار، مستند ، اجرا و حفظ ودر مواقع لزوم بازنگری نماید.
سازمان باید دامنه کاربرد سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را تعیین نماید . دامنه کاربرد باید محصولات یا گروه محصولات ، فرآیند ها و محلهای تولید مورد نظر سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را مشخص کند.
سازمان باید :
الف ) اطمینان یابد که تمام مخاطرات ایمنی مواد غذایی که پیش بینی میشود ممکن است با توجه به دامنه کاربرد در محصول بوقوع بپیوندد ، به روشی مناسب شناسائی ، ارزیابی و کنترل نماید ، بطوری که محصولات سازمان مستقیم یا غیرمستقیم به سلامت مصرف کننده آسیب نرسانند.
ب) اطلاعات کافی و مناسب را با در نظر گرفتن اصول ایمنی مرتبط با محصولات در زنجیره غذا اعلام و انتشار دهد.
ج ) مراحل و نتایجی که توسعه ، اجراء و هدایت و بروز کردن سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را در بر میگیرد به تمام سازمان اعلام نماید ، تا اطمینان یابد ایمنی مواد غذایی منطبق با این استاندارد بین المللی میباشد، و
د) سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را بطور دوره ای مورد بازنگری قرار داده و آنرا به روز نماید تا اطمینان حاصل نماید که سیستم استقرار یافته ، فعالیتهای سازمانی و آخرین اطلاعات به روز شده در مورد مخاطرات و کنترل آنها را منعکس مینماید .
هرجایی که سازمان محصول یا فرآیندی را که در انطباق محصول نهایی تاثیر گذار است، از منبع خارج سازمانی تهیه مینماید باید از انجام کنترل بر فرآیندهای آن اطمینان حاصل نماید . کنترل فرآیندهای منابع برون سازمانی باید در سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی مشخص و مستند شده باشند.
4-2- الزامات مستند سازی
4-2-1- الزامات عمومی
مستند سازی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی باید شامل :
الف ) بیانیه های مستند شده خط مشی ایمنی مواد غذایی و اهداف مرتبط ( بند 5-2 )
ب ) روشهای اجرائی و سوابق مستند شده مورد نیاز این استاندارد بین المللی ،و
ج ) مستنداتی که سازمان برای حصول اطمینان از ایجاد و اجرا و به روز بودن موثر سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی نیاز دارد.
4-2-2- کنترل مستندات
مدارکی که مورد نیاز سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی میباشند باید تحت کنترل باشند . سوابق نوعی از مستندات هستند و باید طبق الزامات مندرج دربند 4-2-3 تحت کنترل باشند .
شیوه کنترل مستندات باید به نحوی باشد که اطمینان حاصل نماید تمام تغییرات پیش از بکارگیری مورد بازنگری قرار میگیرند تا تاثیر آنها بر ایمنی مواد غذایی و پیامد آن بر سیستم استقرار یافته معین و مشخص گردد.
یک روش اجرائی مدون باید برای تعریف کنترلهای مورد نیاز در سازمان برقرار شود تا :
الف ) تصویب کفایت مستندات را قبل از صدور انجام دهد .
ب ) در صورت لزوم ، مستندات را مورد بازنگری قرار داده و به روز نماید و آنها را تصویب مجدد نماید .
ج ) اطمینان از اینکه تغییرات و وضعیت ویرایش جاری در مستندات مشخص گردیده اند .
د ) اطمینان حاصل شود که آخرین ویرایشهای مستندات بکار گرفته شده در اختیار قسمتهای مربوطه قرار دارد .
ه ) اطمینان حاصل شود که خوانا بودن و در دسترس بودن مستندات، تعریف گردیده و همواره این وضعیت حفظ خواهد شد.
و) اطمینان حاصل شود که مستندات برون سازمانی مشخص و توزیع آنها تحت کنترل میباشد .
ز) پیشگیری از عدم بکارگیری مدارک منسوخ و مشخص بودن آنها در صورت نگهداشتن برای هر منظور.
4-2-3- کنترل سوابق
تمام سوابق باید بیانگر شواهد انطباق با نیازمندیها و اثر بخشی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی باشند . سوابق باید خوانا و قابل بازیابی باشند. یک روش اجرایی مستند برای تعیین کنترلهای لازمه جحت تصحصح ، شناسایی ، نحوه نگهداری ، محافظت ، بازیابی ، مدت زمان نگهداری و از رده خارج ساختن سوابق باید ایجاد شود .
2- مسئولیت مدیریت
5-1- تعهد مدیریت
مدیریت ارشد باید شواهدی دال بر تعهد خود به توسعه و اجرای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی و بهبود مداوم اثر بخشی را بوسیله موارد ذیل تامین نماید :
الف ) اهداف تجاری سازمان باید حمایت کننده ایمنی مواد غذایی باشند .
ب ) اعلام اهمیت در نظر گرفتن الزامات این استاندارد بین المللی ، هر گونه الزامات قانونی ومقرراتی در کنار رعایت الزامات ایمنی مواد غذایی مرتبط با مشتری به همه سازمان .
ج) استقرار خط مشی ایمنی مواد غذایی.
د ) هدایت بازنگری مدیریت،و
ه ) اطمینان از در دسترس بودن منابع .
5-2- خط مشی ایمنی مواد غذایی
- مدیریت ارشد باید خط مشی ایمنی مواد غذایی را تعریف ، مستند و اعلام نماید .
- مدیریت ارشد باید اطمینان حاصل نماید که خط مشی ایمنی مواد غذایی :
الف ) مرتبط و متناسب با نقش سازمان در زنجیره مواد غذایی میباشد .
ب ) انطباق با الزامات ایمنی مواد غذایی مرتبط با مشتری و الزامات قانونی دارد.
ج ) در تمام سطوح سازمان ، اعلام ، اجراء ، حفظ و نگهداری میشود.
د ) برای تداوم مفید بودن، مورد بازنگری قرار میگیرد . ( بند 5-8 )
ه ) ارتباطات متقابل را بطور مناسب و واضح مشخص کرده است ( بند 5-6 )، و
و ) با اهداف قابل اندازه گیری مورد حمایت قرار گیرد.
5- 3- طرح ریزی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
مدیریت ارشد باید اطمینان حاصل نماید که :
الف ) طراحی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی برای تحقق انطباق با الزامات مندرج در بند 4-1 و اهداف مرتبط با ایمنی مواد غذایی سازمان صورت پذیرفته است.
ب ) یکپارچگی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی هنگام طرح ریزی و ایجاد تغییرات در سسیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی حفظ خواهد شد.
5-4- مسئولیتها و اختیارات
مدیریت ارشد باید اطمینان حاصل کند که مسئولیتها و اختیارات تعریف و اطلاع رسانی در داخل سازمان صورت پذیرفته تا از اجراء و پیاده سازی موثر و نگهداری سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی اطمینان حاصل نماید .
تمامی کارمندان باید مسولیت گزارش دهی مشکلات سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را به فرد یا افراد مشخص شده، داشته باشند . کارمندان تعیین شده باید مسئولیت و اختیارات تعریف شده برای شروع و ثبت اقدامات مناسب را داشته باشند.
5-5- راهبر تیم ایمنی مواد غذایی
مدیریت ارشد باید یک نفر راهبر تیم ایمنی مواد غذایی را تعیین نماید که در کنار وظایف دیگرش مسئولیت و اختیار فعالیتهای ذیل را داشته باشد :
الف ) تیم ایمنی مواد غذایی را مدیریت کرده(بند 7-3-2 ) و کار آنها را سازمان دهی نماید .
ب ) اطمینان از آموزش و تعلیم اعضا تیم ایمنی مواد غذایی داشته باشد( بند 6-2-1 )
ج ) اطمینان یابد که سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی استقرار یافته ، اجراء و نگهداری شده و به روز میباشد، و
د ) به مدیریت ارشد سازمان میزان اثربخشی و مطلوبیت اجرای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذاییرا گزارش نماید .
یادآوری : از مسئولیت های راهبر تیم ایمنی غذا برقراری و هدایت ارتباطات برون سازمانی در مورد موضوعات مرتبط با سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی میباشد .
5-6- ارتباطات متقابل
5-6-1- ارتباطات خارجی ( برون سازمانی )
برای اطمینان از اینکه زمینه های اطلاعاتی مرتبط با ایمنی مواد غذایی در تمام زنجیره غذا بطور مناسب و کافی قابل دستیابی باشد ، سازمان موظف است ترتیبات موثری را برای برقراری ارتباطات در موارد ذیل ایجاد ، اجرا و حفظ نماید:
الف ) تامین کنندگان و پیمانکاران ،
ب ) با مشتریان یا مصرف کنندگان در مورد اطلاعات محصول ( شامل طریقه مصرف ، شرایط نگهداری و انبارش و طول عمر فرآورده ) ، درخواستها ، قراردادها و سفارشات و اجرای آن و اصلاحات آنها همچنین بازخورهای مشتری شامل شکایات ،
ج ) مراجع صلاحیتدار مواد غذایی ، و
د ) سازمانهای وابسته و سایر بخشهای مرتبط و ذینفع که در اثربخشی و یا به هنگام سازی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی تاثیر گذار میباشند.
نحوه ابلاغ در نظرگرفته شده باید به نحوی باشد که داده ها و اطلاعات مرتبط با جنبه های گوناگون ایمنی مواد غذایی تولید شده را بنحو مناسب و قابل قبولی در اختیار سازمان و بخشهای مختلف تاثیرگذار بر حفظ ایمنی مواد غذایی موجود در زنجیره غذایی، قرار دهد .این امر بخصوص برای درک مخاطرات ایمنی غذا که نیازمند کنترل بوسیله سازمانهای دیگر در زنجیره غذا می باشد، باید انجام پذیرد. سوابق مربوطه باید حفظ و نگهداری شوند.
نیازمندیهای ایمنی غذا که از طرف مراجع قانونی و صلاحیتدار و مشتریان تعیین شده اند، باید در دسترس باشند.
فقط کارمندان از قبل تعیین شده باید مسئولیت و صلاحیت ارتباطات برون سازمانی و اطلاعات مرتبط با ایمنی مواد غذایی را تعیین نمایند . اطلاعات جمع آوری شده از این طریق باید به عنوان ورودیهای بازنگری مدیریت ( بند 5-8-2 ) و بهنگام سازی سیستم ( بند 8-5-2) در نظر گرفته شوند.
5-6-2- ارتباطات داخلی
سازمان باید راههای موثر ارتباطی را باکارمندانی که اثر گذار بر ایمنی غذا می باشند، پایه گذاری و حفظ نماید .
سازمان باید اطمینان لازم برای آگاهی اعضا تیم در هنگام وقوع هر تغییر را در زمینه های ذیل و سایر موارد که برای حفظ اثر بخشی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی لازم میباشند را حاصل نماید :
الف ) محصول یا محصولات جدید ،
ب ) مواد اولیه ، ترکیبات و خدمات ،
ج ) سیستمهای تولیدی و تجهیزات ،
د ) فضاهای تولید ، مکانهای جایگیری تجهیزات و ماشین آلات ، فضاها و محیط های اطراف ،
ه ) برنامه های شستشو و ضدعفونی C&D ،
و ) سیستمها و روشهای بسته بندی ، انبارش و توزیع ،
ز ) صلاحیتهای پرسنلی و یا تخصیص مسئولیتها و اختیارات .
ح ) الزامات قانونی ،
ط ) اطلاعات و دانش مرتبط با مخاطرات ایمنی مواد غذایی و اقدامات کنترلی .
ی ) الزامات مشتری و دیگر الزاماتی که سازمان خود را ملزم و متعهد به در نظر گرفتن آنها میداند .
ک ) نتایج تحقیق هایی که از جانب سازمانهای علاقمند خارجی اعلام میگردد.
ل ) شکایاتی که مرتبط با مخاطرات موجود در محصولات به سازمان میرسد.
م ) شرایط دیگری که برایمنی مواد غذایی تاثیر گذار می باشند .
تیم ایمنی مواد غذایی باید اطمینان یابد که این اطلاعات برای به روزآوری سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی بکار گرفته میشود ( بند 8-5-2). مدیریت ارشد باید اطمینان یابد که تمام اطلاعات مذکور به عنوان ورودی بازنگری مدیریت در نظر گرفته شده است . ( بند 5-8-2 )
5-7- آمادگی های اضطراری و واکنش به آنها
مدیریت ارشد باید روشهای اجرایی را برای مدیریت موقعیتهای اضطراری بالقوه وحوادثی که میتواند برایمنی مواد غذایی تاثیر گذار باشند و اینکه کدامیک از آنها مرتبط با نقش سازمان در زنجیره غذا می باشند، تهیه، بکارگیری و حفظ نماید.
5-8- بازنگری مدیریت
5-8-1- کلیات
مدیریت ارشد باید سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی سازمان را در دوره های زمانی از پیش تعیین شده مورد بازنگری قرار دهد تا از تداوم تناسب و کفایت و اثر بخشی آن اطمینان حاصل نماید . این بازنگری باید شامل ارزیابی فرصتها برای بهبود و نیاز به تغییر در سیستم مدیریت ایمنی غذا از جمله خط مشی ایمنی غذا باشد. سوابق بازنگریهای مدیریت باید نگهداری شوند . ( بند 4-2-3 )
5-8-2- ورودیهای بازنگری
ورودیهای بازنگری مدیریت باید شامل اطلاعات ذیل باشد ، البته فقط به موارد ذیل محدود نمیشود :
الف ) نتایج پیگیریهای صورت پذیرفته از بازنگری مدیریت قبلی ،
ب ) تجزیه و تحلیل نتایج فعالتهای مرتبط با تصدیق ( بند 8-4-3 )،
ج ) هرگونه تغییر در شرایطی که میتواند ایمنی مواد غذایی را تحت تاثیر قرار دهد ( بند 5-6-2 ) ،
د ) شرایط و وضعیتهای اضطراری ، حوادث ( بند 5-7 ) و فراخوان (بند 7-10-4 ) ،
ه ) نتایج بازنگری و فعالیتهای بروز نمودن سیستم ( بند 8-5-2 ) ،
و )مرور فعالیتهای مربوط به ارتباطات متقابل شامل بازخوردهای مشتریان ( بند 5-6-1 ) ، و
ز ) نتایج ممیزی های خارجی یا بازرسی های انجام شده .
تمام اطلاعات باید بنحوی ارائه گردند که مدیریت ارشد را قادر سازد این اطلاعات را با اهداف تعیین شده سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی مرتبط سازد .
5-8-3 – خروجیهای بازنگری
خروجی های بازنگری مدیریت باید شامل ، تصمیمات یا اقداماتی باشد که مرتبط با یکی از موارد ذیل است :
الف ) اطمینان از ایمنی مواد غذایی ( بند 4-1 ) ،
ب ) بهبود اثربخشی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی ( بند 8-5-2 ) ،
ج ) منابع مورد نیاز ( بند 6-1 ) ،
د ) بازنگری خط مشی ایمنی مواد غذایی سازمان و اهداف مرتبط ( بند 5-2 ) ،
6- مدیریت منابع
6-1- تامین منابع
مدیریت ارشد باید منابع کافی برای استقرار ، اجراء ، نگهداری و بروز نمودن سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را تامین نماید .
6-2- منابع انسانی
6-2-1- کلیات
تیم ایمنی مواد غذایی و سایر پرسنل موثر در ایمنی مواد غذایی باید دارای صلاحیتهای لازم بوده و باید تحصیلات ، آموزش ، تبحّر و تجربه مناسب را داشته باشند.
جائیکه همکاری متخصصین برون سازمانی برای ایجاد ، استقرار ،عملکرد و یا ارزیابی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی، مورد نیاز باشد ، سوابق توافقنامه ای که گویای مسئولیتها و اختیارات محول شده به کارشناسان خارجی می باشد، باید در دسترس باشد .
6-2-2- صلاحیت آگاهی و آموزش
- سازمان باید :
الف ) مهارتها و صلاحیتهای لازم برای پرسنل موثر بر ایمنی مواد غذایی را تعیین و مشخص نموده باشد ،
ب ) آموزش یا دیگر اقدامات لازمه برای اطمینان از اینکه پرسنل صلاحیتهای موردنیاز را دارند، فراهم آورد ،
ج ) اطمینان حاصل نماید که پرسنل مسئول پایش، اصلاحات و اقدامات اصلاحی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی ، آموزشهای لازم را گذرانده اند ،
د ) ارزیابی بکارگیری و اثر بخشی ردیف های الف ، ب و ج ، را انجام دهند،
ه ) اطمینان حاصل نماید که تمام پرسنل از اهمیت و ارتباط فعالیتها و اقدامات شخصی خود در زمینه کمک به ایمنی مواد غذایی آگاهی دارند ،
و ) اطمینان حاصل نماید که پرسنل موثر بر ایمنی غذا، از اهمیت و لزوم برقراری ارتباط متقابل( بند 5- 6 ) آگاه میباشند ، و
ز ) سوابق آموزشی و فعالیتهای دیگر که در بندهای ب و ج ذکر شد را ثبت و نگهداری نماید .
6-3- زیر ساختار
سازمان باید منابع لازم جهت استقرار و حفظ زیرساختهای مورد نیاز برای برقراری الزامات این استاندارد بین المللی را فراهم سازد .
6-4- محیط کار
سازمان باید منابع لازم جهت استقرار و مدیریت و حفظ محیط کاری برای برقراری الزامات این استاندارد بین المللی را فراهم سازد .
4-1- الزامات عمومی
سازمان باید یک سیستم موثر مدیریت ایمنی مواد غذایی را مطابق با الزامات این استاندارد بین المللی، برقرار، مستند ، اجرا و حفظ ودر مواقع لزوم بازنگری نماید.
سازمان باید دامنه کاربرد سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را تعیین نماید . دامنه کاربرد باید محصولات یا گروه محصولات ، فرآیند ها و محلهای تولید مورد نظر سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را مشخص کند.
سازمان باید :
الف ) اطمینان یابد که تمام مخاطرات ایمنی مواد غذایی که پیش بینی میشود ممکن است با توجه به دامنه کاربرد در محصول بوقوع بپیوندد ، به روشی مناسب شناسائی ، ارزیابی و کنترل نماید ، بطوری که محصولات سازمان مستقیم یا غیرمستقیم به سلامت مصرف کننده آسیب نرسانند.
ب) اطلاعات کافی و مناسب را با در نظر گرفتن اصول ایمنی مرتبط با محصولات در زنجیره غذا اعلام و انتشار دهد.
ج ) مراحل و نتایجی که توسعه ، اجراء و هدایت و بروز کردن سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را در بر میگیرد به تمام سازمان اعلام نماید ، تا اطمینان یابد ایمنی مواد غذایی منطبق با این استاندارد بین المللی میباشد، و
د) سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را بطور دوره ای مورد بازنگری قرار داده و آنرا به روز نماید تا اطمینان حاصل نماید که سیستم استقرار یافته ، فعالیتهای سازمانی و آخرین اطلاعات به روز شده در مورد مخاطرات و کنترل آنها را منعکس مینماید .
هرجایی که سازمان محصول یا فرآیندی را که در انطباق محصول نهایی تاثیر گذار است، از منبع خارج سازمانی تهیه مینماید باید از انجام کنترل بر فرآیندهای آن اطمینان حاصل نماید . کنترل فرآیندهای منابع برون سازمانی باید در سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی مشخص و مستند شده باشند.
4-2- الزامات مستند سازی
4-2-1- الزامات عمومی
مستند سازی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی باید شامل :
الف ) بیانیه های مستند شده خط مشی ایمنی مواد غذایی و اهداف مرتبط ( بند 5-2 )
ب ) روشهای اجرائی و سوابق مستند شده مورد نیاز این استاندارد بین المللی ،و
ج ) مستنداتی که سازمان برای حصول اطمینان از ایجاد و اجرا و به روز بودن موثر سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی نیاز دارد.
4-2-2- کنترل مستندات
مدارکی که مورد نیاز سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی میباشند باید تحت کنترل باشند . سوابق نوعی از مستندات هستند و باید طبق الزامات مندرج دربند 4-2-3 تحت کنترل باشند .
شیوه کنترل مستندات باید به نحوی باشد که اطمینان حاصل نماید تمام تغییرات پیش از بکارگیری مورد بازنگری قرار میگیرند تا تاثیر آنها بر ایمنی مواد غذایی و پیامد آن بر سیستم استقرار یافته معین و مشخص گردد.
یک روش اجرائی مدون باید برای تعریف کنترلهای مورد نیاز در سازمان برقرار شود تا :
الف ) تصویب کفایت مستندات را قبل از صدور انجام دهد .
ب ) در صورت لزوم ، مستندات را مورد بازنگری قرار داده و به روز نماید و آنها را تصویب مجدد نماید .
ج ) اطمینان از اینکه تغییرات و وضعیت ویرایش جاری در مستندات مشخص گردیده اند .
د ) اطمینان حاصل شود که آخرین ویرایشهای مستندات بکار گرفته شده در اختیار قسمتهای مربوطه قرار دارد .
ه ) اطمینان حاصل شود که خوانا بودن و در دسترس بودن مستندات، تعریف گردیده و همواره این وضعیت حفظ خواهد شد.
و) اطمینان حاصل شود که مستندات برون سازمانی مشخص و توزیع آنها تحت کنترل میباشد .
ز) پیشگیری از عدم بکارگیری مدارک منسوخ و مشخص بودن آنها در صورت نگهداشتن برای هر منظور.
4-2-3- کنترل سوابق
تمام سوابق باید بیانگر شواهد انطباق با نیازمندیها و اثر بخشی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی باشند . سوابق باید خوانا و قابل بازیابی باشند. یک روش اجرایی مستند برای تعیین کنترلهای لازمه جحت تصحصح ، شناسایی ، نحوه نگهداری ، محافظت ، بازیابی ، مدت زمان نگهداری و از رده خارج ساختن سوابق باید ایجاد شود .
2- مسئولیت مدیریت
5-1- تعهد مدیریت
مدیریت ارشد باید شواهدی دال بر تعهد خود به توسعه و اجرای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی و بهبود مداوم اثر بخشی را بوسیله موارد ذیل تامین نماید :
الف ) اهداف تجاری سازمان باید حمایت کننده ایمنی مواد غذایی باشند .
ب ) اعلام اهمیت در نظر گرفتن الزامات این استاندارد بین المللی ، هر گونه الزامات قانونی ومقرراتی در کنار رعایت الزامات ایمنی مواد غذایی مرتبط با مشتری به همه سازمان .
ج) استقرار خط مشی ایمنی مواد غذایی.
د ) هدایت بازنگری مدیریت،و
ه ) اطمینان از در دسترس بودن منابع .
5-2- خط مشی ایمنی مواد غذایی
- مدیریت ارشد باید خط مشی ایمنی مواد غذایی را تعریف ، مستند و اعلام نماید .
- مدیریت ارشد باید اطمینان حاصل نماید که خط مشی ایمنی مواد غذایی :
الف ) مرتبط و متناسب با نقش سازمان در زنجیره مواد غذایی میباشد .
ب ) انطباق با الزامات ایمنی مواد غذایی مرتبط با مشتری و الزامات قانونی دارد.
ج ) در تمام سطوح سازمان ، اعلام ، اجراء ، حفظ و نگهداری میشود.
د ) برای تداوم مفید بودن، مورد بازنگری قرار میگیرد . ( بند 5-8 )
ه ) ارتباطات متقابل را بطور مناسب و واضح مشخص کرده است ( بند 5-6 )، و
و ) با اهداف قابل اندازه گیری مورد حمایت قرار گیرد.
5- 3- طرح ریزی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی
مدیریت ارشد باید اطمینان حاصل نماید که :
الف ) طراحی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی برای تحقق انطباق با الزامات مندرج در بند 4-1 و اهداف مرتبط با ایمنی مواد غذایی سازمان صورت پذیرفته است.
ب ) یکپارچگی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی هنگام طرح ریزی و ایجاد تغییرات در سسیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی حفظ خواهد شد.
5-4- مسئولیتها و اختیارات
مدیریت ارشد باید اطمینان حاصل کند که مسئولیتها و اختیارات تعریف و اطلاع رسانی در داخل سازمان صورت پذیرفته تا از اجراء و پیاده سازی موثر و نگهداری سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی اطمینان حاصل نماید .
تمامی کارمندان باید مسولیت گزارش دهی مشکلات سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را به فرد یا افراد مشخص شده، داشته باشند . کارمندان تعیین شده باید مسئولیت و اختیارات تعریف شده برای شروع و ثبت اقدامات مناسب را داشته باشند.
5-5- راهبر تیم ایمنی مواد غذایی
مدیریت ارشد باید یک نفر راهبر تیم ایمنی مواد غذایی را تعیین نماید که در کنار وظایف دیگرش مسئولیت و اختیار فعالیتهای ذیل را داشته باشد :
الف ) تیم ایمنی مواد غذایی را مدیریت کرده(بند 7-3-2 ) و کار آنها را سازمان دهی نماید .
ب ) اطمینان از آموزش و تعلیم اعضا تیم ایمنی مواد غذایی داشته باشد( بند 6-2-1 )
ج ) اطمینان یابد که سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی استقرار یافته ، اجراء و نگهداری شده و به روز میباشد، و
د ) به مدیریت ارشد سازمان میزان اثربخشی و مطلوبیت اجرای سیستم مدیریت ایمنی مواد غذاییرا گزارش نماید .
یادآوری : از مسئولیت های راهبر تیم ایمنی غذا برقراری و هدایت ارتباطات برون سازمانی در مورد موضوعات مرتبط با سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی میباشد .
5-6- ارتباطات متقابل
5-6-1- ارتباطات خارجی ( برون سازمانی )
برای اطمینان از اینکه زمینه های اطلاعاتی مرتبط با ایمنی مواد غذایی در تمام زنجیره غذا بطور مناسب و کافی قابل دستیابی باشد ، سازمان موظف است ترتیبات موثری را برای برقراری ارتباطات در موارد ذیل ایجاد ، اجرا و حفظ نماید:
الف ) تامین کنندگان و پیمانکاران ،
ب ) با مشتریان یا مصرف کنندگان در مورد اطلاعات محصول ( شامل طریقه مصرف ، شرایط نگهداری و انبارش و طول عمر فرآورده ) ، درخواستها ، قراردادها و سفارشات و اجرای آن و اصلاحات آنها همچنین بازخورهای مشتری شامل شکایات ،
ج ) مراجع صلاحیتدار مواد غذایی ، و
د ) سازمانهای وابسته و سایر بخشهای مرتبط و ذینفع که در اثربخشی و یا به هنگام سازی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی تاثیر گذار میباشند.
نحوه ابلاغ در نظرگرفته شده باید به نحوی باشد که داده ها و اطلاعات مرتبط با جنبه های گوناگون ایمنی مواد غذایی تولید شده را بنحو مناسب و قابل قبولی در اختیار سازمان و بخشهای مختلف تاثیرگذار بر حفظ ایمنی مواد غذایی موجود در زنجیره غذایی، قرار دهد .این امر بخصوص برای درک مخاطرات ایمنی غذا که نیازمند کنترل بوسیله سازمانهای دیگر در زنجیره غذا می باشد، باید انجام پذیرد. سوابق مربوطه باید حفظ و نگهداری شوند.
نیازمندیهای ایمنی غذا که از طرف مراجع قانونی و صلاحیتدار و مشتریان تعیین شده اند، باید در دسترس باشند.
فقط کارمندان از قبل تعیین شده باید مسئولیت و صلاحیت ارتباطات برون سازمانی و اطلاعات مرتبط با ایمنی مواد غذایی را تعیین نمایند . اطلاعات جمع آوری شده از این طریق باید به عنوان ورودیهای بازنگری مدیریت ( بند 5-8-2 ) و بهنگام سازی سیستم ( بند 8-5-2) در نظر گرفته شوند.
5-6-2- ارتباطات داخلی
سازمان باید راههای موثر ارتباطی را باکارمندانی که اثر گذار بر ایمنی غذا می باشند، پایه گذاری و حفظ نماید .
سازمان باید اطمینان لازم برای آگاهی اعضا تیم در هنگام وقوع هر تغییر را در زمینه های ذیل و سایر موارد که برای حفظ اثر بخشی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی لازم میباشند را حاصل نماید :
الف ) محصول یا محصولات جدید ،
ب ) مواد اولیه ، ترکیبات و خدمات ،
ج ) سیستمهای تولیدی و تجهیزات ،
د ) فضاهای تولید ، مکانهای جایگیری تجهیزات و ماشین آلات ، فضاها و محیط های اطراف ،
ه ) برنامه های شستشو و ضدعفونی C&D ،
و ) سیستمها و روشهای بسته بندی ، انبارش و توزیع ،
ز ) صلاحیتهای پرسنلی و یا تخصیص مسئولیتها و اختیارات .
ح ) الزامات قانونی ،
ط ) اطلاعات و دانش مرتبط با مخاطرات ایمنی مواد غذایی و اقدامات کنترلی .
ی ) الزامات مشتری و دیگر الزاماتی که سازمان خود را ملزم و متعهد به در نظر گرفتن آنها میداند .
ک ) نتایج تحقیق هایی که از جانب سازمانهای علاقمند خارجی اعلام میگردد.
ل ) شکایاتی که مرتبط با مخاطرات موجود در محصولات به سازمان میرسد.
م ) شرایط دیگری که برایمنی مواد غذایی تاثیر گذار می باشند .
تیم ایمنی مواد غذایی باید اطمینان یابد که این اطلاعات برای به روزآوری سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی بکار گرفته میشود ( بند 8-5-2). مدیریت ارشد باید اطمینان یابد که تمام اطلاعات مذکور به عنوان ورودی بازنگری مدیریت در نظر گرفته شده است . ( بند 5-8-2 )
5-7- آمادگی های اضطراری و واکنش به آنها
مدیریت ارشد باید روشهای اجرایی را برای مدیریت موقعیتهای اضطراری بالقوه وحوادثی که میتواند برایمنی مواد غذایی تاثیر گذار باشند و اینکه کدامیک از آنها مرتبط با نقش سازمان در زنجیره غذا می باشند، تهیه، بکارگیری و حفظ نماید.
5-8- بازنگری مدیریت
5-8-1- کلیات
مدیریت ارشد باید سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی سازمان را در دوره های زمانی از پیش تعیین شده مورد بازنگری قرار دهد تا از تداوم تناسب و کفایت و اثر بخشی آن اطمینان حاصل نماید . این بازنگری باید شامل ارزیابی فرصتها برای بهبود و نیاز به تغییر در سیستم مدیریت ایمنی غذا از جمله خط مشی ایمنی غذا باشد. سوابق بازنگریهای مدیریت باید نگهداری شوند . ( بند 4-2-3 )
5-8-2- ورودیهای بازنگری
ورودیهای بازنگری مدیریت باید شامل اطلاعات ذیل باشد ، البته فقط به موارد ذیل محدود نمیشود :
الف ) نتایج پیگیریهای صورت پذیرفته از بازنگری مدیریت قبلی ،
ب ) تجزیه و تحلیل نتایج فعالتهای مرتبط با تصدیق ( بند 8-4-3 )،
ج ) هرگونه تغییر در شرایطی که میتواند ایمنی مواد غذایی را تحت تاثیر قرار دهد ( بند 5-6-2 ) ،
د ) شرایط و وضعیتهای اضطراری ، حوادث ( بند 5-7 ) و فراخوان (بند 7-10-4 ) ،
ه ) نتایج بازنگری و فعالیتهای بروز نمودن سیستم ( بند 8-5-2 ) ،
و )مرور فعالیتهای مربوط به ارتباطات متقابل شامل بازخوردهای مشتریان ( بند 5-6-1 ) ، و
ز ) نتایج ممیزی های خارجی یا بازرسی های انجام شده .
تمام اطلاعات باید بنحوی ارائه گردند که مدیریت ارشد را قادر سازد این اطلاعات را با اهداف تعیین شده سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی مرتبط سازد .
5-8-3 – خروجیهای بازنگری
خروجی های بازنگری مدیریت باید شامل ، تصمیمات یا اقداماتی باشد که مرتبط با یکی از موارد ذیل است :
الف ) اطمینان از ایمنی مواد غذایی ( بند 4-1 ) ،
ب ) بهبود اثربخشی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی ( بند 8-5-2 ) ،
ج ) منابع مورد نیاز ( بند 6-1 ) ،
د ) بازنگری خط مشی ایمنی مواد غذایی سازمان و اهداف مرتبط ( بند 5-2 ) ،
6- مدیریت منابع
6-1- تامین منابع
مدیریت ارشد باید منابع کافی برای استقرار ، اجراء ، نگهداری و بروز نمودن سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را تامین نماید .
6-2- منابع انسانی
6-2-1- کلیات
تیم ایمنی مواد غذایی و سایر پرسنل موثر در ایمنی مواد غذایی باید دارای صلاحیتهای لازم بوده و باید تحصیلات ، آموزش ، تبحّر و تجربه مناسب را داشته باشند.
جائیکه همکاری متخصصین برون سازمانی برای ایجاد ، استقرار ،عملکرد و یا ارزیابی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی، مورد نیاز باشد ، سوابق توافقنامه ای که گویای مسئولیتها و اختیارات محول شده به کارشناسان خارجی می باشد، باید در دسترس باشد .
6-2-2- صلاحیت آگاهی و آموزش
- سازمان باید :
الف ) مهارتها و صلاحیتهای لازم برای پرسنل موثر بر ایمنی مواد غذایی را تعیین و مشخص نموده باشد ،
ب ) آموزش یا دیگر اقدامات لازمه برای اطمینان از اینکه پرسنل صلاحیتهای موردنیاز را دارند، فراهم آورد ،
ج ) اطمینان حاصل نماید که پرسنل مسئول پایش، اصلاحات و اقدامات اصلاحی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی ، آموزشهای لازم را گذرانده اند ،
د ) ارزیابی بکارگیری و اثر بخشی ردیف های الف ، ب و ج ، را انجام دهند،
ه ) اطمینان حاصل نماید که تمام پرسنل از اهمیت و ارتباط فعالیتها و اقدامات شخصی خود در زمینه کمک به ایمنی مواد غذایی آگاهی دارند ،
و ) اطمینان حاصل نماید که پرسنل موثر بر ایمنی غذا، از اهمیت و لزوم برقراری ارتباط متقابل( بند 5- 6 ) آگاه میباشند ، و
ز ) سوابق آموزشی و فعالیتهای دیگر که در بندهای ب و ج ذکر شد را ثبت و نگهداری نماید .
6-3- زیر ساختار
سازمان باید منابع لازم جهت استقرار و حفظ زیرساختهای مورد نیاز برای برقراری الزامات این استاندارد بین المللی را فراهم سازد .
6-4- محیط کار
سازمان باید منابع لازم جهت استقرار و مدیریت و حفظ محیط کاری برای برقراری الزامات این استاندارد بین المللی را فراهم سازد .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر